Pielęgnacyjne rytuały Polaków. Jak o siebie dbamy?

Jak dbamy o swoje ciało, twarz i włosy? Ile czasu poświęcamy na codzienną pielęgnację? Jak wybieramy kosmetyki? Na te i wiele innych pytań poszukaliśmy odpowiedzi w naszym nowym badaniu.

W ostatnich miesiącach wielu Polaków postanowiło bardziej zatroszczyć się o własne ciało. Pandemia i związana z nią konieczność pozostania w domach sprawiła, że staliśmy się bardziej świadomi własnych potrzeb i zaczęliśmy zwracać nieco większą uwagę na naszą codzienną pielęgnacyjną rutynę. Wielu z nas dopiero teraz odkryło, jak wygodne jest zamawianie kosmetyków przez internet oraz nauczyło się uwzględniać w swoich wyborach takie czynniki, jak skład produktów kosmetycznych czy opinie i recenzje innych osób.

Jak wyglądają dziś nasze pielęgnacyjne rytuały? Z ilu kosmetyków korzystamy na co dzień i jak podejmujemy decyzję o ich zakupie? Czy na pewno wiemy, jak dobrać odpowiednie produkty dla naszego ciała i jak je stosować?

Te i wiele innych pytań zadaliśmy 1472 osobom, które wzięły udział w naszym nowym badaniu. W tej grupie znalazło się 1049 kobiet i 417 mężczyzn – w tekście przytaczamy niektóre wypowiedzi respondentów. Poznajcie wyniki naszych ankiet i zobaczcie, jak dbają o siebie Polacy!

Chcemy dobrze się czuć i podobać się innym

Niemal 65% badanych przyznaje, że na co dzień stara się o siebie dbać. Wśród nich blisko co piąty przykłada do troski o własne ciało szczególną uwagę – zwłaszcza ankietowani w wieku 35-44 (tu odsetek odpowiedzi „bardzo o siebie dbam” był najwyższy i wyniósł 6,8%).

31% Polaków twierdzi, że chciałoby zadbać o siebie bardziej niż do tej pory, podczas gdy dla nieco ponad 4% w ogóle nie jest to priorytetem. Co ciekawe, tę ostatnią odpowiedź niemal dwa razy częściej wskazywali mężczyźni (8%) niż kobiety (3%).

Co motywuje nas do troski o własne ciało? Dla niemal 9 na 10 ankietowanych Polaków regularna pielęgnacja wynika z wewnętrznej potrzeby i wpływa na ich dobre samopoczucie. 65% badanych przyznaje, że główną motywacją jest dbanie o zdrowie. Trzecim najczęściej wskazywanym powodem (63,8% odpowiedzi) jest opinia innych – chcemy podobać się swoim najbliższym (35,7%) lub wywrzeć dobre wrażenie na nowo poznawanych osobach (28,1%). Dla co czwartego Polaka, który wziął udział w badaniu, właściwa pielęgnacja stanowi konieczność ze względu na różnego rodzaju problemy dermatologiczne. Oddajmy głos samym ankietowanym:

"Znajduję codziennie czas na odpoczynek, np. krótka drzemka, spacer."

"Korzystam z usług profesjonalistów – włosy, paznokcie, rzęsy."

"Pielęgnuje ciało, twarz i włosy oraz medytuję."

Codzienna pielęgnacja i nie tylko

Dla zdecydowanej większości Polaków (niemal 9 na 10 odpowiedzi) dbanie o siebie to przede wszystkim systematyczna pielęgnacja ciała i utrzymanie higieny osobistej. Blisko 45% respondentów spożywa również odpowiednio zbilansowane posiłki lub uzupełnia dietę w niezbędne składniki za pomocą suplementów lub witamin. 36,7% przywiązuje uwagę do aktywności fizycznej: regularnie uprawia sport albo stara się znaleźć czas na trening i ćwiczenia.

Jak pokazują wyniki badania, nasze myślenie o własnym ciele zmienia się wraz z wiekiem. Im jesteśmy starsi, tym częściej do pielęgnacyjnej rutyny dokładamy dodatkowe czynności, takie jak medytacja czy wzbogacanie posiłków o dodatkowe suplementy. Na to, co trafia na talerz, uwagę zwracają zwłaszcza Polacy w wieku 35-44 – wśród nich blisko co czwarty deklaruje stosowanie zbilansowanej diety. 

W codziennym dbaniu o siebie ważny jest dla nas również zdrowy rytm dnia, gwarantujący solidną dawkę odpoczynku. Wśród osób, które w naszej ankiecie dopisały swoje własne sposoby na zachowanie dobrych relacji z samym sobą, blisko co czwarta podkreślała znaczenie popołudniowej drzemki czy odpowiedniej liczby godzin na sen. 

Jak wyglądają nasze pielęgnacyjne rytuały?

Polacy zgodnie (84,2% odpowiedzi) twierdzą, że regularna pielęgnacja twarzy, ciała i włosów jest dla nich istotnym elementem dbania o siebie. 6 na 10 badanych przyznaje również, że systematyczne zabiegi kosmetyczne stanowią nie tyle przykry obowiązek, co po prostu przyjemność. Sprawdźmy zatem, jak do każdego z nich podchodzą nasi badani.

Pielęgnacja twarzy 

Pielęgnacja twarzy to dla nas przede wszystkim jej dokładne mycie. Większość badanych dokłada do niego również kolejne kroki: nakładanie kremu (78,2%), peeling (61,8%), maseczki (55,9%) i tonizowanie (48,8%). Blisko co trzecia osoba stosuje również krem pod oczy (używa go blisko co druga badana kobieta) lub specjalistyczne kosmetyki odżywiające, regenerujące i odmładzające skórę twarzy, takie jak sera czy ampułki. W swoich wypowiedziach respondenci podawali przykłady specjalistycznej troski o skórę twarzy:

"Daję skórze oddychać: możliwie chodzę no make up i nie trę jej codziennie wacikami."

"Codziennie nakładam aloes."

"Stosuję kremy przepisane przez dermatologa."

"Stosunkowo często myję i tonizuję twarz. Maseczki, peelingi i kremy nakładam sporadycznie."

Warto zwrócić uwagę na fakt, że choć pielęgnacyjne rytuały związane z dbaniem o twarz są zwykle bardziej rozbudowane wśród kobiet, również mężczyźni stosują takie kosmetyki jak krem do twarzy czy peeling. Tego pierwszego używa blisko co drugi badany Polak, a tego drugiego – co trzeci. Niezależnie od płci, większość z nas korzysta z co najwyżej pięciu różnych kosmetyków do pielęgnacji twarzy. 65% ankietowanych pamięta o tym, by odpowiednio dopasować je do rodzaju cery, ale już blisko co siódmy nie potrafi określić typu swojej skóry. 16% przyznaje z kolei, że przy wyborze kosmetyków do twarzy w ogóle nie zwraca uwagi na ten aspekt. O tych problemach szerzej wspominali niektórzy ankietowani:

Zdecydowana większość z nas (62,5%) pielęgnuje twarz przynajmniej raz dziennie. Na komplet zabiegów poświęcamy zwykle nie więcej niż 30 minut, najczęściej wieczorem. 

Pielęgnacja ciała

Oprócz mycia pielęgnacja naszego ciała obejmuje przede wszystkim nakładanie balsamów oraz peeling. Co piąta badana osoba stosuje również zabiegi ujędrniające. O swoje ciało zdecydowanie dokładniej dbają Polki – dla mężczyzn pielęgnacja znacznie częściej kończy się na zwykłym prysznicu lub kąpieli.

Na co dzień w większości korzystamy z co najwyżej dwóch różnych kosmetyków do pielęgnacji ciała (71%), choć już co czwarta osoba ma ich w swojej łazience nawet pięć.

Blisko połowa badanych (44,2%) pielęgnuje swoje ciało raz dziennie, najczęściej wieczorem. Niemal co piąta osoba robi to również rano. Mycie oraz dodatkowe zabiegi nie zajmują nam zwykle więcej niż 30 minut. Nie brakuje też osób, które potrzebują na to przynajmniej godzinę, choć to zaledwie 8% wszystkich ankietowanych. Kąpiel to także dobry czas na przeprowadzenie dodatkowych zabiegów, o czym wspominali nasi respondenci:

"Pielęgnacja mojego ciała to depilacja, golenie, odkażanie octeniseptem, złuszczanie pięt (niekoniecznie peelingi) – ale nie wszystko na raz, raz to, raz tamto."

"Po kąpieli lub prysznicu nakładam krem nawilżający."

"Kiedyś nakładałam balsam, ale mi się skończył i nie chce mi się kupować nowego."

Pielęgnacja włosów

Blisko 30% badanych Polaków przyznaje, że oprócz regularnego mycia nie poddaje swoich włosów żadnym innym pielęgnacyjnym zabiegom. Dla pozostałych niemal nieodłącznym elementem dbania o włosy jest nakładanie odżywki lub maski – używa ich aż 9 na 10 osób. Prawie co druga dodatkowo sięga też po olejki, a co dziesiąta odżywia i regeneruje swoje włosy za pomocą profesjonalnych zabiegów, takich jak keratynowe prostowanie. Wśród stosowanych metod pielęgnacji badani często wymieniali również wcierki i płukanki oraz masaże i peelingi skóry głowy.

Zdecydowana większość z nas stara się dobrać kosmetyki do swojego typu włosów. Do wyboru szamponów i odżywek szczególnie uważnie podchodzą kobiety: przyznaje to aż 96% z nich. Blisko 8 na 10 Polek i 4 na 10 Polaków w ankietach zwróciło też uwagę na to, czy w składzie produktów do pielęgnacji włosów znajdują się szkodliwe dla skóry głowy detergenty SLES i SLS.

Ponad połowa respondentów pielęgnuje swoje włosy wieczorem, kiedy może im poświęcić wystarczająco dużo czasu. Podobnie jak w przypadku twarzy i ciała, również dodatkowe zabiegi pielęgnacyjne na włosy przeważnie nie zabierają nam jednak więcej niż 30 minut. Większość z nas (6 na 10 osób) przeprowadza je średnio kilka razy w tygodniu, a co piąty badany – każdego dnia.

Dbałość o włosy może przybrać też bardziej rozbudowane formy. Część naszych respondentów zdradziło kilka autorskich sekretów:

"Stosuję hennę/odżywki ziołowe, olejowanie, laminację, odżywki i szampony zmienne, aby włosy miały wyregulowany PEH, wcierki, odżywki własnej roboty."

"Peelingi u fryzjera raz na dwa miesiące."

"Robię płukanki (z mydlnicy albo siemienia lnianego), zabezpieczam końcówki za pomocą serum, stosuję wcierki do skóry głowy."

 Cena ważniejsza niż skład, czyli jak Polacy kupują kosmetyki 

Kosmetyki do pielęgnacji ciała i twarzy kupujemy z różną częstotliwością. 39% badanych uzupełnia swoje zapasy co miesiąc, podczas gdy ok. 42% robi to raz na kilka miesięcy. Łącznie na kosmetyki wydajemy średnio mniej niż 200 zł miesięcznie, choć w dużej mierze zależy to od ich przeznaczenia. Na środki do pielęgnacji twarzy 4 na 10 Polaków przeznacza nawet do 300 zł, podczas gdy w przypadku kosmetyków do ciała więcej niż 100 zł wydaje tylko co piąta osoba. Dla blisko 39,2% wydatki mogą być nieco wyższe, bo właśnie taki odsetek badanych przyznaje, że oprócz kosmetyków w codziennej pielęgnacji stosuje również nutrikosmetyki, czyli suplementację.

Cena jest zresztą decydującym czynnikiem przy wyborze kosmetyków, zwłaszcza wśród badanych do 44. roku życia. Drugim najważniejszym kryterium jest dla nas naturalny skład. Co ciekawe, największą uwagę zwracają na niego Polacy w wieku 45-64, dla których odpowiednio dobrane, naturalne składniki są nawet ważniejsze niż atrakcyjna cena. W dalszej kolejności przy zakupie bierzemy pod uwagę zapach kosmetyków, opinie znajomych oraz markę producenta.

Zdecydowanie najmniejsze znaczenie podczas podejmowania decyzji o zakupie kosmetyku ma dla nas to, czy produkt jest wegański. Z reguły nie kierujemy się również wyglądem opakowania ani rekomendacjami znanych osób (np. celebrytów czy influencerów).

Blisko 45% ankietowanych Polaków przyznaje, że często testują nowe kosmetyki, których wcześniej nie używali. Do zakupów podchodzimy jednak ostrożnie: aż 8 na 10 osób przed podjęciem decyzji szuka w internecie najważniejszych informacji o produkcie i czyta jego recenzje. Ponadto w wielu ankietach przewijały się wspomniane wcześniej kłopoty z doborem odpowiednich preparatów:

"Najbardziej w swojej pielęgnacji skupiam się na cerze – od nastolatki mam z nią problem i dobranie odpowiednich kosmetyków nigdy nie jest łatwe. Rzadko korzystam z nowości, bo boje się, że zamiast pomóc swojej skórze, tylko jej zaszkodzę. A ładna buzia jest dla mnie bardzo ważna – gdy tylko coś się z nią dzieje, automatycznie moja samoocena spada w dół."

"Nie zawsze potrzeba drogich kosmetyków do uzyskania dobrych efektów, często wystarczą składniki, które mamy w domu (np. maska na twarz z jogurtu naturalnego, peeling z fusów po kawie)."

"Mnie bardzo często naturalne składy uczulają, na moje włosy to totalnie się nie sprawdza. Muszę mieć szampon z SLS, ponieważ inaczej robi mi się siano na głowie albo szybko przetłuszcza. Zwracam uwagę na skład, ale nie ze względu na naturalność, tylko poszczególne składniki, na które moja cera i ciało dobrze reagują."

"Przez to, że na rynku jest bardzo duży wybór kosmetyków ciężko jest się we wszystkim połapać i wybrać te najlepsze dla siebie, więc jedyne co pozostaje to metoda prób i błędów."

Co wiemy o kosmetykach, których używamy na co dzień?

Choć skład kosmetyków to dla Polaków drugie najważniejsze kryterium przy ich wyborze, zdecydowana większość z nas (67,5%) wśród podanych na etykiecie łacińskich nazw potrafi rozpoznać tylko część składników. 17% badanych (w tym co siódma kobieta i co piąty mężczyzna) przyznaje, że zupełnie nie potrafi ocenić konkretnego produktu na podstawie jego składu. Tylko niecałe 16% twierdzi, że pod tym względem podejmuje w pełni świadomą decyzję. Z analizą składu kosmetyków najlepiej radzą sobie Polacy w wieku 35-44 – wśród nich co piąta osoba twierdzi, że potrafi zidentyfikować i dobrze zna poszczególne składniki. 

Nasze badanie pokazało jednak, że zdecydowana większość badanych potrafi wskazać najbardziej szkodliwe substancje obecne w kosmetykach. 73,8% respondentów przyznaje, że powinno się unikać produktów posiadających w składzie SLES i SLS, a 61,4% twierdzi to samo również o parabenach, mogących wywoływać reakcje alergiczne. 4 na 10 osób za szkodliwe uznaje również obecne w składzie konserwanty. To jednak nie do końca prawda: choć konserwanty również mogą powodować alergie, trzeba pamiętać, że ich obecność zapewnia kosmetykom odpowiednią czystość mikrobiologiczną i zapobiega rozwojowi drobnoustrojów, pleśni czy grzybów.

Warto zwrócić tu uwagę na fakt, że w tym zakresie zdecydowanie większą wiedzę mają kobiety – to one najtrafniej wskazywały szkodliwe składniki. Co trzeci mężczyzna przyznał z kolei, że nie potrafi określić, które substancje mogą wpływać niekorzystnie na zdrowie.

W naszej ankiecie znalazło się również kilka pytań dokładniej sprawdzających wiedzę Polaków na temat regularnej pielęgnacji. Czego możemy dowiedzieć się z jej wyników?

- Wiemy, jakie pH jest odpowiednie dla naszej skóry. Ponad 60% ankietowanych Polaków wie, że prawidłowe pH waha się pomiędzy 4,5 a 6. Niemal równie trafnie potrafią je określić zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Co czwarty ankietowany przyznał jednak, że nie wie, jaka powinna być prawidłowa równowaga kwasowo-zasadowa skóry.

- Potrafimy wskazać niezbędne filtry w kremach do twarzy. 85,3% badanych wie, że krem powinien zawierać filtry UVA oraz UVB.

- Wiemy, jak działają toniki i odżywki. 77% respondentów poprawnie odpowiedziało, że tonik przywraca naturalne pH skóry, a 68,7% – że nie ma związku pomiędzy ilością odżywki a efektem jej działania.

Mimo to wciąż żywych jest kilka popularnych mitów:

- 37% badanych Polaków wierzy, że skóra może uzależnić się od kremu nawilżającego;

- 29,3% twierdzi, że złuszczenie naskórka powoduje przesuszenie skóry;

- 18,3% uważa, że każdy produkt myjący koniecznie powinien się pienić.

Metodologia

Raport powstał na podstawie wyników badania przeprowadzonego metodą CAWI w lipcu 2020 roku. W badaniu wzięły udział 1472 osoby (1049 kobiet i 417 mężczyzn).